بیماری های بادمجان- قسمت 1

بیماری های بادمجان

بیماری تریپس

حشرات بالغ و لاروهای آفت تریپس با تغذیه از بافت برگ ها سبب ایجاد لکه های نقره ای در سطح بالایی برگ ها شده و علائمی به نام نقره ای شدن را ایجاد می کنند. علائمی مشابه نیز در گلبرگ ها قابل مشاهده می باشد که با از بین رفتن رنگدانه ها همراه هستند. در سطح پشتی برگ ها، تریپس ها و لاروهای آن بصورت گروهی در امتداد فضولات تیره خود تجمع می یابند. برگ های آلوده زرد، بدشکل و چروکیده می شوند. تغذیه در زمان رشد جوانه ها و گل ها سبب ایجاد گل ها و میوه های آسیب دیده، کوتاه و بدشکل می شود و در نهایت کاهش محصول را به دنبال دارد.

کنترل ارگانیک

برخی روش های بیولوژیک در کنترل گونه های خاصی از تریپس ها موثر می باشند. حشره کش بیولوژیک ناتورالیس ال که حاوی قارچ می باشد، می تواند در کنترل آفت تریپس موفق عمل کند. تریپس های شکارچی، بالتوری های سبز، سن های شکارگر، کنه ها، و برخی زنبورهای پارازیت کننده خاص می توانند در کنترل تریپس های تغذیه کننده از گیاهان کمک کنند. برای کنترل گونه هایی از تریپس که به برگ ها و نه گلها خسارت وارد می کنند کاربرد روغن درخت چریش و یا پیرترین های طبیعی در سطح زیرین برگ ها موثر می باشد. همچنین کاربرد اسپینوساد از سایر روش های شیمیایی و یا فرمولاسیون های بیولوژیک در کنترل تریپس موثرتر می باشد که یک هفته و یا بیشتر در سطح برگ ها باقی مانده و در بافت های محلول پاشی شده در مسافت های کوتاه جابجا می شود، اما برای سایر دشمنان طبیعی نظیر کنه ها، مگس ها و زنبورها سمی می باشد. استفاده از اسپینوساد برای سمپاشی گیاهان در مرحله گلدهی توصیه نمی شود. در صورت آلودگی گل ها به تریپس استفاده از کنه های مفید و لارو کفشدوزک ها موثر می باشد. ترکیب عصاره سیر با برخی آفتکش ها نیز موثر بوده و استفاده از مالچ های منعکس کننده UV نیز توصیه می شود. صابون های حشره کش ایمن و خفه کننده ساخته شده از روغن ها و اسانس های گیاهی طبیعی نیز برای از بین بردن این آفت موثر هستند.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. با توجه به نرخ تولید مثل بالا و چرخه زیستی، تریپس ها به طیف متنوعی از آفت کش ها مقاوم شده اند. از حشره کش های موثر می توان به مالاتیئن 57%، هپتنفوس 50%، تیاکلوپرید+ دلتامترین 11%، اسپینوساد 24% و دلتا مترین 2.5% اشاره کرد که برای کارایی بیشتر بهتر است که با مواد چسباننده ترکیب شوند. بهتر است پس از چند برگی یا کفتری شدن بوته و یا به محض مشاهده شدن علائم تریپس از حشره کش ها استفاده شود.

اقدامات لازم جهت جلوگیری از بیماری

 

ساق سیاه بادمجان

عامل این بیماری قارچ بوده که یک عامل بیماری زا خاکزاد است که می تواند شرایط محیطی سخت را تحمل کند. این پاتوژن می تواند در بقایای گیاهی یا میزبان های جایگزین یا درون خاک تا سه سال زنده بماند. بعدا این قارچ از طریق آبیاری یا آب های سطحی پراکنده می شود.

روش های کنترل بیماری

بیماری ساق سیاه بادمجان از طریق باکتری Burkholderia cepacia که دارای اثر آنتاگونیستی است، کنترل می شود. همچنین در معرض آفتاب قرار دادن خاک و اضافه کردن مواد آلی می تواند میزان آلودگی خاک و گسترش بیماری را کاهش دهد. کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. قارچکش های کاپتان 50% به میزان 2 تا 3 در هزار و سیازوفامید 40% به میزان 0.193 لیتر در هزار در کنترل بیماری ساق سیاه بادمجان موثر می باشند. بهتر است که از قارچکش ها برای پیشگیری از بیماری استفاده شوند. برای پیشگیری می توان سمپاشی را در زمان کاشت بادمجان و تکرار آن بعد از 10 تا 14 روز انجام داد.

اقدامات لازم جهت جلوگیری از بیماری

 

بیماری سوختگی فوموپیسیس           

علائم بیماری سوختگی فوموپیسیس بادمجان در برگ ها، ساقه ها و میوه ها ظاهر می شود. نقاط کوچک خاکستری تا قهوه ای با مرکز روشن روی برگ ها ظاهر شده که ممکن است زیاد شوند و سطح زیادی از لبه برگ را بپوشاند. برگ های شدیدا آلوده کلروتیک شده و سپس دچار پژمردگی همراه با بافت ترک خورده و پاره شده می شوند. ساقه ها ممکن است به رنگ قهوه ای تا سیاه و دارای ترک و شانکرهای فرو رفته شوند. این شانکرها در قسمت ابتدایی گیاه ممکن است دور تا دور ساقه را فرا گرفته و مانع انتقال آب و مواد مغذی شوند و در نهایت گیاه را بکشند. لکه های قهوه ای، نرم و فرو رفته نیز روی میوه ها ظاهر می شود. با بزرگ شدن لکه ها، اغلب با هم ادغام شده و قسمت زیادی از سطح میوه را می پوشانند و حلقه های متحدالمرکز از نقاط سیاه کوچک در حاشیه آنها ایجاد می شود. در نهایت سبب پوسیده شدن میوه ها می شوند. این نقاط سیاه کوچک در لکه های قدیمی تر برگ ها و ساقه ها نیز قابل مشاهده است. اگر شرایط خشک ایجاد شود، میوه های آلوده روی گیاه چروکیده، خشک و مومیایی می شوند.

روش های کنترل بیماری

مبارزه با قارچ کش های آلی ممکن است در کاهش بروز و شدت بیماری مفید باشد. ترکیبات حاوی محلول های مس را می توان بر روی برگ ها محلول پاشی کرد. عصاره چریش یک روش مطمئن و سازگار با محیط زیست است که در مدیریت بیماری استفاده شده است. همچنین می توان بذرها را با آب گرم ضدعفونی کرد. کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. در صورت شناسایی بیماری در منطقه و رسیدن به آستانه اقتصادی، مبارزه با قارچکش توصیه می شود. ضدعفونی بذرها با قارچکش کاربندازیم 60-50% به میزان یک کیلوگرم در هزار کیلوگرم بذر می تواند در پیشگیری از بیماری سوختگی فوموپیسیس بادمجان موثر باشد. همچنین سمپاشی خزانه و مزرعه با مخلوط بردو به غلظت 1%، اکسی کلرور مس 35% به میزان 3 در هزار، کاربندازیم 60-50 % به میزان یک در هزارريال کاربوکسین 75% به میزان یک در هزار، متالاکسیل 5% به میزان 5/1 در هزار، مانکوزب 80% به  میزان 2 در هزار و یا پروپیکونازول 25% به میزان 5/1 در هزار بطور متوالی در کنترل بیماری قابل توصیه هستند. البته از بین سموم ذکر شده، قارچکش کاربندازیم اثرگذاری بیشتری بر روی بیماری دارد.

روش های جلوگیری از بیماری

 

بیماری پروانه میوه خوار بادمجان

خسارت در اثر فعالیت تغذیه ای لاروهای پروانه میوه خوار بادمجان بر روی گیاه بادمجان ایجاد می گردد. در بهار، ماده ها تخم های مایل به سفید را به صورت تکی یا گروهی در قسمت زیرین برگها، روی ساقه ها، جوانه های گل یا پایه میوه می گذراند. لاروها پس از 3 تا 5 روز از تخم خارج می شوند و معمولا مستقیما در میوه سوراخ ایجاد می کنند. لاروهای رشد یافته تنومند، صورتی رنگ و با سر قهوه ای هستند. وقتی تغذیه کامل می شود شفیره شدن در پیله خاکستری و سفت بافته شده بر روی ساقه ها، شاخه های خشک شده یا در بین برگ های افتاده، رخ می دهد. مرحله شفیرگی 6 تا 8 روز طول می کشد و پس از آن بالغ ها ظاهر می شوند. پروانه های بالغ دو تا پنج روز زندگی می کنند و چرخه زندگی را بسته به شرایط محیطی به پایان می رسانند که بین 21 تا 43 روز طول می کشد. این آفت در طول یک سال، حداکثر پنج نسل همپوشان در مرحله فعال خود می توانند داشته باشند. در زمستان لاروها در داخل خاک به خواب زمستانی می روند. این آفت از بسیاری از گیاهان دیگر مانند گوجه فرنگی و سیب زمینی تغذیه می کند.

روش های کنترل بیماری

چندین انگل از لاروهای این آفت تغذیه می کنند. زنبور Eriborus siniccus از دشمنان طبیعی این آفت است که به صورت پارازیتوئید داخلی عمل می کند. عصاره هسته دانه چریش 5 درصد یا اسپینوساد نیز می تواند در میوه های آلوده استفاده شود. کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. حشره کش های فن والریت 20% و دلتامترین 5/2 % به میزان 7/0 تا 1 لیتر در هکتار، دیازینون 60% به میزان 2 لیتر در هزار، کلرپیریفوس 8/40 % و مالاتیون 57% به میزان 2 تا 5/2 لیتر در هزار در کنترل آفت بسیار موثر بوده است. سمپاشی باید زمانی صورت گیرد که لاروهای سن یک در روی ساقه سرگردان هستند و به عبارتی تخم ها باز شده اند.

 

روش های جلوگیری از بیماری