سوختگی آلترناریایی کلزا (Alternaria Black Spot)
- لکه های تیره رنگ روی تمام اندام های هوایی
- وجود علائم در ابتدا بر روی برگ های پایینی گیاه
- به تدریج لکه ها بزرگتر شده و تبدیل به لکه های گرد متحد المرکز می شود.
- ریزش برگ های پایینی و ظهور علائم بر روی برگ های بالایی
- ظاهر شدن علائم روی ساقه و غلات به صورت لکه های فرو رفته گرد و به رنگ سیاه
علائم بیماری سوختگی آلترناریایی کلزا توسط سه گونه قارچ آلترناریا ایجاد می شود. عامل بیماری در مناطق معتدل روی بذر آلوده یا بقایای گیاهان آلوده زنده می ماند، اما انتقال بیماری از یک فصل به فصل بعد در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری به طریق مزبور اتفاق نمی افتد، زیرا در این مناطق در کل فصول سال مزارع زیر کشت بوده و سایر میزبان ها بیمارگر، آلودگی را از فصلی به فصل دیگر منتقل می کنند. آلودگی اولیه توسط اسپورهایی صورت می گیرد که روی بقایای محصول سال قبل یا علف های هرز زمستان گذران تولید شده و توسط باد منتشر می شوند. در مناطق معتدل معمولا بذور آلوده منبع آلودگی اولیه هستند. اسپورهای بیماری بلایت آلترناریایی می توانند به صورت مستقیم یا از طریق روزنه ها به داخل گیاه نفوذ کنند. 3 تا 4 روز بعد از رخنه، در محل آلودگی لکه ای ظاهر می شود و به دنبال آن اسپورهای جدید عامل بیماری تشکیل شده و توسط باد منتشر می شوند و باعث ایجاد آلودگی های ثانویه می شوند.
کنترل ارگانیک
استفاده از قارچ Nectria inventa در کنترل بیماری لکه برگی آلترناریایی موثر بوده است. همچنین پاشیدن سوسپانسیون اسپور Streptomyces rochei یا مواد مترشحه از آن روی کلزا شدت بیماری بطور قابل توجهی می کاهد.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. این بیماری بذرزاد است از این رو، ضدعفونی بذر با قارچکش کربوکسین تیرام 75% به میزان 2.5 گرم در هر کیلو بذر و همچنین محلول پاشی با قارچکش های برگی همچون مانکوزب 80% به میزان دو در هزار و یا تبوکونازول 25% به میزان یک در هزار در زمانی که 95 درصد گلها باز شده اند، برای مدیریت اقتصادی این بیماری توصیه می شود.
اقدامات لازم جهت جلوگیری از بروز بیماری
- استفاده از ارقام مقاوم
- عدم استفاده از بذرهای چروکیده و تغییر رنگ یافته
- استفاده از بذور سالم و عاری از بیماری
- کنترل علف های هرز مزرعه
- شخم عمیق و یا از بین بردن بقایای گیاهی آلوده پس از برداشت کلزا
- رعایت تراکم مناسب بوته در واحد سطح
- احتناب از آبیاری در مرحله گلدهی و غلاف بندی
- کوددهی مناسب و متعادل بخصوص کود پتاسیم
- رعایت تناوب زراعی طولانی مدت با گیاهان غیرمیزبان
بیماری ساق سیاه کلزا (Phoma Stem Canker)
- ایجاد لکه های گرد تا نامنظم به رنگ سفید تا خاکستری با نقاط ریز زیاد
- ایجاد شانکر بر روی ساقه
- ورس گیاه
- چروکیدگی دانه در آلودگی های شدید
عامل ایجاد بیماری قارچ می باشد. عامل بیماری پس از برداشت محصول، روی بقایای کلزا و گیاهان خانواده کلم به حالت انگلی ادامه می دهد. در آب وهوای مرطوب و معتدل روی بقایای گیاهی آلوده، اندام باردهی تشکیل می دهد که منبع اصلی آلودگی اولیه به حساب می آید. عامل بیماری همچنین در بذر آلوده زنده می ماند. این بیماری از طریق باد و باران منتشر شده و می تواند بوته های اطراف مزارع را تا فاصله 5 کیلومتری از منبع اصلی آلوده سازد. اسپورهای این قارچ از طریق روزنه ها و زخم های موجود وارد گیاه می شوند.
کنترل ارگانیک
غرقاب کردن مزرعه به مدت 10 روز در از بین بردن منبع آلودگی بسیار موثر است.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. برای کنترل شیمیایی بیماری، استفاده از قارچکش کربوکسین تیرام 75% به میزان 5/2 گرم در هر کیلوگرم بذر و یا قارچکش ایپرودین+ کاربندازیم 5/52% به میزان 5/1 گرم در هر کیلوگرم بذر توصیه می شود. محلول پاشی مزارع آلوده در مرحله قبل از 2 تا 6 برگی با قارچکش تبوکونازول 25 % به میزان یک در هزار یا قارچکش پروپیکونازول 25% به میزان یک در هزار توصیه شده است. در صورت شدت بالای آلودگی، می توان مزرعه را در مرحله پایان گلدهی و مرحله خورجین دهی در دو نوبت با قارچکش های تبوکونازول 25% به میزان یک در هزار و یا با قارچکش کاربندازیم 60 تا 50% به میزان یک در هزار سمپاشی کرد.
اقدامات لازم جهت جلوگیری از بروز بیماری
- استفده از ارقام مقاوم یا متحمل
- در مورد مزارع بذری، رعایت فاصله 5 کیلومتر از مزارعی که در سال قبل زیر کشت کلزا بوده، الزامی است.
- برقراری تناوب زراعی دو تا سه ساله با گیاهانی غیر از خانواده کلزا مانند غلات
- کنترل علف های هرز بخصوص خردل وحشی و ممانعت از انتقال بذر از مناطق آلوده به مناطق غیر آلوده
بیماری سفیدک داخلی یا کرکی کلزا (Downy Mildew of Canola)
- ظاهر شدن علائم روی اولین برگ های واقعی به صورت لکه های کوچک زاویه دار به رنگ سبز روشن
- بزرگ تر شدن لکه ها و به صورت نکروز به رنگ سفید خاکستری و بی شکل در سطح رویی برگ می باشد.
- در صورت آلودگی شدید، چروکیده و خشک شدن بر گ و بروز علائم بر روی شاخه گل
- ضخیم شدن، پیچ خوردگی و پوشش سفید رنگ بر روی شاخه گل
- عدم تولید غلاف یا تولید غلاف غیر طبیعی
عامل بیماری سفیدک کرکی یا داخلی کلزا قارچ می باشد. عامل بیماری هم خاکزاد و هم بذرزاد بوده و می تواند در خاک به مدت طولانی زنده بماند. همچنین این قارچ می تواند در بافت های آلوده کلزا و نیز سایر میزبان ها پایدار بماند. آلودگی اولیه معمولا توسط اسپورهای خاکزاد صوررت می گیرد که این اسپورها جوانه زده و مستقیما به گیاهچه رخنه می کنند. در اثر آلودگی اولیه در گیاهچه، کنیدی های قارچ روی اولین برگ ها ظاهر می شود که به عنوان منبع آلودگی ثانوی عمل می کنند. شرایط مساعد برای این بیماری دمای پایین، هوای مرطوب و شدت نور کم می باشد.
کنترل ارگانیک
قارچکش های آلی و پیشگیری کننده برای جلوگیری از آلودگی گیاهان شامل قارچکش های مسی مانند ترکیب بردو برای کنترل این بیماری موثرشناخته شده است.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. برای کنترل این بیماری بایستی بذرها را با قارچکش ضدعفونی نمود. برای این منظور 2 میلی لیتر از قارچکش دیفنوکونازول 3% را با 5/1 گرم قارچکش متالاکسیل+ مانکوزب 72% با هم مخلوط کنید که می توان با آن یک کیلو بذر را ضدعفونی کرد و از بروز بیماری تا مرحله دو برگی گیاهچه کلزا جلوگیری کرد. ترکیب این دو قارچکش به طور هم زمان از آلودگی به بیماری ساق سیاه نیز جلوگیری می کند.
اقدامات لازم جهت پیشگیری از بیماری
- استفاده از ارقام مقاوم
- استفاده از بذور سالم و عاری از بیماری
- تناوب زراعی با گیاهان غیر میزبان
- کنترل علف های هرز درون مزرعه
- از بین بردن بقایای گیاهی بعد از برداشت
لکه برگی روشن (Light Leaf Spot)
- ایجاد بخش های تغییر رنگ داده در برگ
- بعدا تبدیل شدن به لکه های قهوه ای نامنظم با مراکز ترک خورده
- متصل شدن لکه ها و از بین رفتن برگ
- رگه های قهوه ای رنگ سطحی و کشیده با حاشیه سیاه مایل به خاکستری بر روی ساقه
- عدم تکامل گل
بیماری لکه برگی روشن کلزا به وسیله قارچ ایجاد می شود و از طریق بقایای گیاهی آلوده و علف های هرز می تواند بقا خود را حفظ کند. این بیماری از طریق بذور آلوده و باد و باران می تواند گسترش یابد.1 شرایط مرطوب و هوای خنک شرایط مساعدی را برای گسترش بیماری ایجاد می کند. گیاهان آلوده در پاییز ممکن است در تمام فصل زمستان یا حتی تا بهار بعدی بدون علائم باقی بمانند.
کنترل ارگانیک
تا کنون روش کنترلی بیولوژیک برای این بیماری گزارش نشده است.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید.
اقدامات لازم جهت جلوگیری از بیماری
- استفاده از ارقام مقاوم
- بازدید منظم مزرعه به منظور مشاهده علائم بیماری
- رعایت تناوب زراعی به غیر از خانواده کلم
- کنترل علف های هرز
- حذف بقایای گیاهی یا دفن عمیق آنها با شخم
- عدم کشت کلزا در نزدیکی مزارعی که قبلا به این بیماری دچار شده اند.
شرکت فرآور کوددهگلان