بیماری های برنج (1)

بیماری آبدزدک برنج (Mole Cricket)

حشره آبدزدک زمستان را بصورت حشره کامل و یا پوره های سن آخر داخل خاک بسر می برد. در اواخر فروردین با گرم شدن هوا حشرات زمستان گذران از خاک خارج می شوند. این حشره در شب داخل تونل و دالان ایجاد می کند و در روز استراحت می کند. این تونل ها برای پیدا کردن بذر و ریشه گیاهان در خاک می باشد. در شب های گرم تابستان حشرات کامل در اطراف نور به پرواز در می آیند. دوره زندگی این حشره ممکن است تا دو سال طول بکشد. آبدزدک خاک های مرطوب را نسبت به خاک های خشک و غرقابی برای زندگی کردن ترجیح می دهد.

کنترل ارگانیک

دشمنان طبیعی آبدزدک شامل پرندگان، پستانداران حشره خوار، مورچه، سوسک کارابید، نماتد از تیره های Oxyurius و Telestomum و کنه های تیره Caloglyphus، Neothorombium و Rhizogliphus هستند. همچنین کنترل بیولوژیکی آفت با استفاده از زنبورهای انگلی، سوسک خانواده Carabide و یا استفاده از نماتد انگلی Steinernema scapterisci می باشد.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. برای کنترل شیمیایی آبدزدک در مزرعه برنج می توان از سموم گرانول مثل فیپرونیل 0.2% به میزان 15 تا 20 کیلوگرم مستقیما در سطح یک هکتار پخش کرد.

اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز بیماری

 

بلاست برنج (Rice Blast)

بیماری بلاست برنج توسط قارچ Magnaporthe grisea ایجاد می شود. این قارچ می تواند سایر غلات نظیر گندم، چاودار، جو و ارزن مرواریدی را نیز آلوده کند. این قارچ می تواند روی بقایای گیاهی در زمستان زنده بماند و باعث آلودگی فصل های بعدی شود. گیاهان بالغ نسبت به گیاهان جوان نسبت به این قارچ مقاوم تر هستند. شرایط مناسب برای این بیماری دمای پایین، باران، وجود آب آزاد روی برگ ها و رطوبت پایین خاک می باشد. هر چه زمان پایداری رطوبت بیشتر باشد، میزان بیماری بیشتر می شود. مصرف بیش از حد کود ازته و میزان پایین سیلیس در گیاه برنج باعث تشدید این بیماری می شود.

کنترل ارگانیک

تا به امروز کنترل بیولوژیک تجاری برای این بیماری گزارش نشده است. تحقیقات نشان داده است که باکتری های گونه باسیلوس و سودوموناس متابولیت هایی ترشح می کنند که موجب نابودی قارچ عامل بلاست در برنج می شود.

کنترل شیمیایی

در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. برای کنترل شیمیایی بیماری بلاست برنج استفاده از قارچکش های تری سیکلازول 75%، ایزوپروتیولون 40%، کارپروپامید 30 %، تیوفانات متیل+ تری سیکلازول 72.5%، تبوکونازول+ تری فلوکسی استروبین 75% و تبوکونازول + تری فلوکسی استروبین 37.5% قابل توصیه می باشند. زمان استفاده از قارچکش ها در خزانه به محض مشاهده علائم بیماری و در مزرعه پس از ظهور بیماری بر روی 30 تا 40 درصد خوشه ها می باشد.

اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز بیماری

 

بیماری سرخورطومی ریشه برنج (Rice Water Weevil)

سرخورطومی ریشه برنج زمستان را بصورت لارو در عمق 15 تا 30 سانتیمتری خاک مزارع برنج بسر می برد. در بهار پس از شفیره شدن حشرات کامل در اوایل خرداد ماه خارج می گردند و تا اواخر تیر ماه تخمگذاری می کنند. این حشره قادر است داخل آب مزرعه به اطراف ریشه برنج نفوذ کرده و تخم های خود را با ماده چسبناکی که از خود ترشح می کند به تعداد 6 الی 8 تا به ریشه بچسباند. همچنین در خشکی بر روی ساقه و برگ برنج زندگی نماید. لاروها نیز در آب زندگی می کنند. لاروهای کامل برای تبدیل به شفیره شدن در اطراف ریشه حفره هایی از گل درست می کنند، بطوریکه شکل این حفره ها بیضی و کاملا مسدود و لارو در داخل آن بسر می برد. این آفت 2 نسل ایجاد می کند. اولین نسل این حشره در اواسط مرداد ماه ظاهر می گردد. خسارت نسل اول بیش از نسل دوم است. ظهور نسل اول مصادف با ظهور خوشه ها و ظهور نسل دوم مصادف با سفت و سخت شدن دانه ها و زمان برداشت محصول می باشد. حشره بالغ معمولا از برگ و ساقه تغذیه می نماید.

کنترل ارگانیک

تحقیقات نشان می دهد که نماتدها در کنترل لارو سرخورطومی ریشه برنج موثر هستند. همچنین مشخص شده است که استفاده از ترکیبات حاوی قارچ Beauveria bassiana و باکتری Bacillus thuringiensis در کنترل سرخورطومی ریشه برنج قابل توصیه می باشند.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. باتوجه به کارایی بالای روش های زراعی در کاهش جمعیت آفت و همچنین اثرات زیانبار کاربرد مواد شیمیایی روی دشمنان طبیعی در اکوسیستم زراعی برنج استفاده از سموم شیمیایی توصیه نمی شود. در صورت نیاز به مبارزه با حشرات بالغ این آفت می توان از حشره کش دیازینوون 60% به میزان 1.5 در هزار استفاده کرد.

اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز بیماری

 

سوختگی غلاف برگ (Sheath Blight)

سوختگی غلاف برنج به دلیل قارچ می باشد که به صورت اسکلروت در خاک و میسلیوم در بقایای گیاهی، زمستان گذرانی می کند. اسکلروت ها در آب فرو می روند، اما پس از بالغ شدن، در آب شناور می شوند. اسکلروت ها در مزارع با زهکشی خوب بیش از 21 ماه و در خاک هایی با زهکشی ضعیف، کمتر از 7 ماه باقی می مانند. دو مرحله آلودگی شامل آلودگی اولیه و ثانویه برای این بیماری بیان شده است. آلودگی اولیه توسط زاد مایه های خاکزاد اتفاق افتاده، اما میسلیوم های هوایی که در محل لکه های ناشی از آلودگی اولیه روی برگ و غلاف گیاه تشکیل می شوند، ایجاد می شود. شرایط بهینه برای سوختگی غلاف برنج دماهای بالا بین 28 تا 32 درجه سانتیگراد، سطوح بالای کود نیتروژن و رطوبت نسبی بالای 85 تا 100 درصد است. به خصوص در فصل بارندگی، خطر ابتلا و شیوع بیماری زیاد است. تراکم های کشت بالا با ایجاد شرایط محیطی مرطوب باعث گسترش بیماری می شود. توسعه کشت ارقام پاکوتاه  و نیمه پاکوتاه و حساس شرایط را برای گسترش بیماری سوختگی غلاف برنج مناسب می سازد.

کنترل ارگانیک

کنترل بیولوژیکی علیه بیماری سوختگی غلاف برگ برنج با استفاده از قارچ ها و باکتری های آنتاگونیست انجام می گیرد.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. در صورت آلودگی 20 درصد از ساقه ها به بیماری سوختگی غلاف برگ برنج می توان از قارچکش های ایپرودیون+ کاربندازیم 52.5%، پروپیکونازول 25%، تری فلوکسی استروبین+ تبوکونازول 75% و یا تیفلوزامید 24% استفاده کرد. در صورت لزوم سمپاشی 10 تا 15 روز بعد تکرار شود.

اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز بیماری