بیماری جو و گندم

بیماری زنگ نواری جو و گندم

نام انگلیسی: Yellow Stripe Rust

نام علمی: Puccinia striiformis

به طور خلاصه

علائم

شدت بیماری زنگ نواری غلات به حساسیت ارقام گیاه بستگی دارد. در ارقام حساس، جوش های ریز زرد تا نارنجی به صورت نقطه چین و موازی با رگبرگ های برگ مشاهده می شود. این جوش ها در نهایت به یکدیگر پیوسته و کل برگ را می پوشانند. علایم بر روی گیاهان جوان زودتر دیده می شوند. ای جوش ها با قطر 0.5 تا 1 میلیمتر گاهی اوقات روی ساقه و سنبله نیز دیده می شوند. در مراحل بعدی بیماری، نوارها یا لکه های خشک وقهوه ای روشن روی برگ ها دیده می شود که اغلب با جوش ها پوشانده شده اند. در آلودگی های شدید، رشد گیاهان به طور جدی مختل شده و بافت های گیاهی آسیب می بینند. کاهش سطح برگ گیاه منجر به کاهش عملکرد، میزان کمتر سنبله در بوته و دانه های کمتر در سنبله می شود.

علت ها

علائم بیماری زنگ نواری غلات توسط قارچ Puccinia striiformis ایجاد می شود که انگل اجباری است و برای زنده ماندن به مواد زنده گیاهی نیاز دارد. اسپورها توسط جریان باد تا صدها کیلومتر پراکنده می شوند و می توانند اپیدمی های فصلی بیماری را آغاز کنند. این قارچ از طریق روزنه ها وارد گیاه می شود و به تدریج بافت برگ را آلوده می کند. این بیماری عمدتا در اوایل فصل رشد رخ می دهد. شرایط مطلوب برای توسعه قارچ و آلودگی عبارتند از: ارتفاع زیاد، رطوبت زیاد، بارندگی و دمای خنک بین 7 تا 15 درجه سانتیگراد که در صورت افزایش دما از 21 تا 23 درجه سانتیگراد به مدت طولانی آلودگی متوقف می شود، زیرا دمای بالا چرخه زندگی این قارچ را مختل می کند. میزبان جایگزین این قارچ، جو و چاودار است.

کنترل ارگانیک

برای کنترل این بیماری سموم تجاری بیولوژِیک متنوعی در دسترس می باشد. کاربرد متناوب ترکیبات حاوی باسیلوس به فواصل 7 تا 14 روز می تواند از پیشرفت این بیماری به طور قابل توجهی جلوگیری کند.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. به محض مشاهده علائم بیماری زنگ نواری غلات می توان از قارچکش های سایپروکونازول 10 %، تبوکونازول 25%، فلوتریافول 12.5%، پروپیکونازول 25%، سایپروکونازول+ پروپیکونازول 33% ، فلوزیلازول+ کاربندازیم 37.5%، اسپیروکسامین+ تبوکونازول+ تریادیمنول 46%، آزوکسی استروبین + سایپروکونازول 28% (آميستار اكسترا)، اپوکسی کونازول + تیوفانات متیل 49.7% (رکس دو)، پروپيكونازول + فلوكساپيروكساد + پيراكلواستروبين 35.5% (اینوور) و تبوکونازول 40% (تاید تبو) استفاده کرد. در مناطقی که بیماری شایع می باشد ضدعفونی بذر با قارچکش های سیستمیک نیز توصیه شده است.

اقدامات پیشگیرانه

 

بیماری زنگ ساقه گندم و جو

نام انگلیسی: Stem Rust

نام علمی: Puccinia graminis

به طور خلاصه

علائم

اولین علائم زنگ ساقه غلات 7 تا 15 روز پس از آلودگی مشاهده می شود. جوش های قهوه ای مایل به قرمز، بیضی شکل و کشیده برروی ساقه ها، غلاف برگ ها و برگ ها دیده می شود. بیشترین آلودگی بر روی ساقه ها و غلاف برگ ها رخ می دهد. جوش های پودری رشد کرده و اغلب بهم می پیوندند و در نهایت به اپیدرم گیاه ظاهری خشن می دهد. در صورت آلودگی شدید، ساقه ها ضعیف شده و گیاهان در اثر وزش باد شدید و باران خم می شوند. این قارچ مانع انتقال آب و مواد مغذی در گیاه می شود و در نتیجه باعث کاهش بنیه گیاه و کاهش انتقال مواد مغذی به  دانه می شود. دانه ها چروکیده و در نتیجه عملکرد گیاه کاهش می یابد. گیاهان آسیب دیده مستعد ابتلا به سایر عوامل بیماری زا هستند. در صورت آلودگی شدید گیاه قبل از پر شدن دانه، کاهش شدید عملکرد رخ می دهد.

علت ها

بیماری زنگ ساقه غلات توسط قارچ Puccinia graminis  ایجاد می شود که یک انگل اجباری است و برای زنده ماندن به بافت زنده گیاه احتیاج دارد. اسپورها توسط باد به فواصل دور پراکنده می شوند و در تماس با آب جوانه می زند. ماشین آلات و وسایل نقلیه، ابزار، لباس و کفش باعث پراکندگی اسپورها می شود. این قارچ از طریق منافذ طبیعی سطح برگ وارد گیاه می شود. شرایط محیطی مطلوب این قارچ، شدت نور کم و رطوبت طولانی برگ ناشی از شبنم یا باران مکرر می باشد. همچنین روزهای گرم  و شب های معتدل که منجر به تشکیل شبنم می شود شرایط مساعدی برای بیماری زنگ ساقه فراهم می کند. میزبان اصلی این قارچ، گندم می باشد اما سایر گیاهان مانند سایر غلات، علف های هرز و گونه های Berberis نیز می توانند به عنوان میزبان ثانویه باشند.

کنترل ارگانیک

تاکنون روش کنترلی بیولوژیک برای این بیماری گزارش نشده است.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. به محض مشاهده علائم بیماری زنگ نواری غلات می تواند از قارچکش های سایپروکونازول 10%، تبوکونازول 25%، فلوتریافول 12.5%، پروپیکونازول 25 %، سایپروکونازول + پروپیکونازول 33%، فلوزیلازول+ کاربندازیم 37.5% ، اسپیروکسامین+ تبوکونازول+ تریادیمنول 46%، آزوکسی استروبین+ سایپروکونازول 28%، اپوکسی کونازول+ تیوفانات متیل 49.7%، پروپیکونازول+ فلوکساپیروکساد+ پیراکلواستروبین 35.5 و تبوکونازول 40% (تاید تبو) استفاده کرد.

اقدامات پیشگیرانه