نام بیماری: پس مردگی نوک بلال
نام انگلیسی:Tip Dieback
نام علمی: Tip Dieback
به طور خلاصه
عدم دانه بندی در نوک بلال
علائم
عارضه پس مردگی نوک بلال پس از گرده افشانی ایجاد می شود و باعث عدم دانه بندی در نوک بلال می گردد.
علت ها
علت عارضه پس مردگی نوک بلال به گرده افشانی ضعیف تخمک لقاح یافته، تخمک لقاح نیافته به دلیل عدم خروج تارهای ابریشمی از غلاف بلال و سقط دانه ها در چند هفته پس از گرده افشانی تا شیری شدن دانه بر می گردد. تنش های زنده (کرم ریشه ذرت، سوسک ژاپنی، بیماری های برگی در میان چندین فاکتور دیگر) یا تنش های غیر زنده (گرما، خشکی، کمبود عناصر غذایی بویژه نیتروژن) می توانند باعث عدم هماهنگی بین ظهور گل تاجی و گلدهی با جلوگیری از تخمک های توسعه نیافته یا دیر توسعه یافته و عدم هماهنگی بین ظهور ابریشم و گرده افشانی گردند. همچنین شرایط قبل از گلدهی هم می تواند بر دانه بندی نوک بلال تاثیرگذار باشد. این دانه ها حساسیت بیشتری به تنش های محیطی دارند.
کنترل ارگانیک
تاکنون روش کنترلی بیولوژیک برای این عارضه گزارش نشده است.
کنترل شیمیایی
تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه براساس آزمون خاک و گیاه می تواند در کنترل این عارضه موثر باشد.
اقدامات پیشگیرانه
- رعایت تاریخ مناسب کاشت
- تامین رطوبت مورد نیاز گیاه بویژه در مراحل حساس فنولوژیکی
- مبارزه با آفات و بیماری ها مهم
نام بیماری: زیپی شدن ذرت
نام انگلیسی: Zipper Ear
نام علمی: Zipper Ear
به طور خلاصه
- از بین رفتن دانه ها به صورت ردیفی
- بدفرمی و خمیدگی بلال
علائم
در این نوع بیماری چند ردیف دانه یا قسمت هایی از ردیف دانه به علت سقط بذر از بین می روند. بلال های زیپی شکل اغلب بدفرم بوده و دارای خمیدگی به علت رشد افتراقی دانه ها در طول ذرت می شوند.
علت ها
دلایل تشکیل بلال های زیپی شکل ناشناخته می باشد، ولی تشکیل این نوع بلال ها در شرایط تنش خشکی، تراکم بالای بوته و از بین رفتن برگ ها بعد از گرده افشانی افزایش می یابد. همچنین از آنجایی که قسمت زیپی شکل بلال موقع تشکیل همواره رو به پایین می باشد به نظر می رسد که کاکل در این قسمت بوسیله سایر کاکل ها پوشیده شده و قادر به دریافت دانه گرده نباشند.
کنترل ارگانیک
تا کنون روش کنترل بیولوژیک برای این بیماری گزارش نشده است.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید.
اقدامات پیشگیرانه
- حفظ رطوبت خاک و اجتناب از تنش خشکی در مراحل حساس گیاه
- تغذیه کامل و کافی گیاه
- انتخاب هیبریدهای سازگار با آب و هوای منطقه
- تراکم مناسب کاشت و اجتناب از کاشت های متراکم
- انتخاب تاریخ کاشت مناسب
- تعیین عمق کاشت مناسب
- کنترل علف های هرز
نام بیماری: پوسیدگی فوزاریومی ذرت
نام انگلیسی: Fusarium Ear Rot
نام علمی: Fusarium verticillioides
به طور خلاصه
- پوشش کپکی سفید و صورتی رنگ بر روی دانه ها
- رگه های قهوه ای مایل به زرد با الگوی شعاعی
- ذرت پژمرده ودانه ها پوسیده می شوند
- دانه ها غیر قابل خوردن می شوند.
علائم
علائم بیماری پوسیدگی فوزاریومی ذرت بسته به نوع رقم ذرت، شرایط محیطی و شدت بیماری متفاوت می باشد. بیماری معمولا در اواخر فصل توسعه می یابد. این بیماری معمولا در اواخر فصل و در زمان پر شدن دانه ها، گیاه را آلوده می کند. دانه های آلوده به کپک سفید صورتی معمولا در کنار دانه های سالم در ذرت قرار می گیرند. دانه ها تغییر رنگ داده و ممکن است برنزه یا قهوه ای شوند. اگر شرایط برای رشد قارچ ها فراهم باشد، ممکن است کل ذرت توسط قارچ آلوده شود. در این حالت بلال بطور کامل پژمرده خواهد شد و کاهش شدید در عملکرد رخ می دهد. قارچ عامل بیماری با تولید یکسری سموم موجب غیر قابل خوردن و سمی شدن آن ها می شود.
علت ها
این بیماری عمدتا توسط قارچ Fusarium verticillioides ایجاد می شود، ولی سایر گونه های قارچ فوزاریوم نیز می توانند علائم مشابه را بوجود آورند. این قارچ بر روی بذر، بقایای گیاهی و یا میزبان های ثانویه نظیر گیاهان علفی بقا می یابد. اسپورهای قارچ عمدتا توسط باد منتشر شده و از طریق زخم های ایجاد شده توسط بارش تگرگ و عملیات کشاورزی، تغذیه حشرات و پرندگان به درون ذرت نفوذ می کنند. قارچ بتدریج جوانه زنی و رشد کرده و دانه ها را از نقاط ورودی آلوده می سازد. البته گاهی اوقات شروع آلودگی از طریق ریشه ها و سپس حرکت سیستمیک بیماری به اندام های بالاتر گیاه نیز سرایت می کند. گیاهان معملا در شرایط محیطی متنوعی به این بیماری دچار می شوند. اما این بیماری در شرایط آب و هوای گرم وخشک و در مرحله گلدهی گیاه شدت بسیار بیشتری دارد. این بیماری شایع ترین بیماری کپکی در ذرت می باشد.
کنترل ارگانیک
محلول های حاوی باکتری Pseudomonas fluorescence را می توان برای ضدعفونی بذور استفاده کرد و یا با اسپری کردن آن بر روی گیاه، ظهور بیماری و میزان توکسین را کاهش داد.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. ضدعفونی بذرها با قارچکش های کاربوکسین تیرام 75%، تبوکونازول 6% و یا تیوکونازول 2% در کنترل این بیماری ذرت قابل توصیه می باشد.
اقدامات پیشگیرانه
- استفاده از ارقام مقاوم و یا متحمل
- استفاده از بذر سالم و ضدعفونی شده در کاهش آلودگی موثر است.
- استفاده از واریته های ذرت که به شرایط محیطی منطقه سازگاری دارند.
- مبارزه بموقع و موثر با آفات ذرت بخصوص ساقه خوار اروپایی که شیوع بیشتری دارد.
- تنش خشکی به خصوص پس از ظهور کاکل اهمیت خاص دراد و در شیوع و گسترش بیماری بسیار موثر می باشد. لذا باید با یک برنامه منظم آبیاری، این گونه تنش ها را به حداقل رساند.
- اجتناب از شکسته شدن بذرها در زمان برداشت توسط کمباین
- پرهیز از کشت متراکم
- برداشت ذرت به محض اینکه رطوبت بذر مناسب برداشت می شود، باید صورت گیرد.
- بذور ذرت باید کاملا تمیز و عاری از هر گونه ذرات گیاهی باشد
- از انبار کردن بذرهای کپک زده خودداری شود.
- تمیز کردن انبار و کنترل مناسب شرایط دمایی و رطوبتی انبار قبل از انبار کردن بذور انجام گیرد.
- تاریخ مناسب کشت ذرت در منطقه مشخص گردد.