بیماری های ذرت

نام بیماری: سیاهک معمولی ذرت

نام انگلیسی: Common Smut of Maize

نام علمی: Ustilago maydis

 

به طور خلاصه

علائم

در بیماری سیاهک معمولی ذرت تمام قسمت های گیاه که فعالانه در حال رشد هستند می توانند به قارچ آلوده شوند. گیاهان در مرحله گیاهچه ای بیشترین حساسیت به آلودگی را دارند که در آن صورت، رشد گیاه متوقف شده و ممکن است گل آذین یا بلال تولید نکند. در گیاهان بالغ تر، عفونت منجر به تشکیل گال می شود. این گال ها در مراحل اولیه تشکیل سفید مایل به سبز هستند و با بزرگ شدن سیاه می شوند. گال ها عمدتا در بلال ها ظاهر می شوند، به نحوی که هر دانه ذرت می تواند یک گال ایجاد کند. با پاره شدن گال ها، محتوای سیاه پودری از آنها خارج می شود. در روی برگ ها، گال ها معمولا کوچک باقی مانده و بدون پارگی خشک می شوند.

علت ها

سیاهک معمولی ذرت توسط قارچ ایجاد می شود که به مدت چند سال می تواند در خاک زنده بماند. اسپورهای این قارچ توسط باد، گرد و غبار و قطرات باران به گیاهان دیگر منتقل می شود. در اثر صدمات ناشی از حشرات، حیوانات، عملیات کشاورزی بد یا تگرگ به گیاه، عامل بیماری به درون گیاه رخنه می کند. انتقال ثانویه مستقیم از گیاهی به گیاه دیگر وجود ندارد. این علائم به ویژه در بافت هایی با پتانسیل رشد زیاد مانند بلال ها یا نقاط انتهایی رشد شدید می باشد. شرایط آب و هوایی که منجر به تولید دانه گرده و گرده افشانی ضعیف می شوند، منجر به انتشار قارچ می شود.

کنترل ارگانیک

تا کنون روش کنترلی بیولوژیک موثر برای کنترل بیماری سیاهک معمولی ذرت گزارش نشده است.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. سیاهک معمولی ذرت یک بیماری نیست که توسط بذر ایجاد شود، بنابراین ضدعفونی بذرها اثر کنترلی چندانی ندارد. همچنین محلول پاشی قسمت هوایی ذرت با قارچکش های محافظتی نیز تاثیر چندانی ندارد، زیرا آلودگی های هوایی در گیاه توسط اسپوریدی های حاصل می شود که در عمق قسمت های قیف مانند گیاه یا بین غلاف برگی و ساقه قرار دارند و به همین دلیل از دسترس سم دور هستند. به طور کلی تیمار بذر و اسپری کردن قارچکش ها تاثیر چندانی بر روی سیاهک معمولی ذرت ندارد.

اقدامات پیشگیرانه

 

نام بیماری: کوتولگی زبر ذرت

نام انگلیسی: RBGDV

نام علمی: Rice Black Gall Dwarf Virus

 

به طور خلاصه

علائم

علائم بیماری ویروسی کوتولگی زبر ذرت در مراحل مختلف رشد فرق می کند. اگر گیاهچه جوان ذرت مورد هجوم ویروس، قرار گیرد علائم به صورت کوتولگی خیلی شدید ظاهر می شود و گاهی حتی بوته ذرت از 30 سانتیمتر بلندتر نمی گردد و به مرور بوته ذرت کاملا خشک می شود و عملا هیچ دانه ای تولید نمی شود. اگر ذرت بعد از مرحله گیاهچه ای مورد هجوم قرار گیرد، کوتولگی ایجاد شده خفیف تر است و ارتفاع ذرت ممکن است به 50 سانتیمتر برسد و گل تاجی تولید کند، ولی هیچ بلالی تولید نمی شود. ضخامت ساقه ذرت آلوده نسبت به طول آن زیادتر از معمول به نظر می رسد و ساقه ذرت مقداری از حالت گرد به حالت کتابی تبدیل می شود. از علائم دیگر شامل کوتاهی فاصله بین میانگره ها، راست ایستادن برگ ها، ایجاد گال های ریز روی رگبرگ ها در پشت برگ و غلاف ذرت و زردی و کلروز و گاهی قرمزی برگ ها می باشد. در محل گال های ریز در رگبرگ ها نقاط و خطوط روشن نور گذار ایجاد می شود. این بوته ها نیز پس از مدتی شروع به خشک شدن می کنند و بدون تولید دانه ای از بین می روند.

علت ها

انتقال ویروس کوتولگی زبر ذرت توسط زنجرک صورت می گیرد. تنها ناقل طبیعی که تا کنون برای این ویروس مشخص شده، Laodelphax striatellus است. ویروس داخل بدن حشره ناقل تکثیر می شود. میزبان طبیعی شناخته شده ویروس ذرت است. ممکن است ویروس میزبان های طبیعی دیگری نیز در خانواده گرامینه داشته باشد، زیرا شانزده گونه گیاهی به طور آزمایشگاهی با ناقل آلوده شده اند. ویروس از طریق مکانیکی منتقل نمی شود. کشت زود هنگام ذرت به دلیل انطباق دوره حساس گیاه با ظهور، گسترش و زاد و ولد زنجره ناقل، آلودگی بیشتری را به دنبال خواهد داشت.

کنترل ارگانیک

تاکنون روش کنترل بیولوژیک برای مبارزه مستقیم با این بیماری گزارش نشده است.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. مبارزه مستقیم با بیماری ویروسی کوتولگی زبر ذرت امکان پذیر نیست و بایستی جمعیت ناقل این بیماری که زنجرک می باشد، کنترل کرد.

اقدامات پیشگیرانه

 

 

نام بیماری: سیاهک خوشه ذرت

نام انگلیسی: Head Smut

نام علمی: Sphacelotheca reiliana

 

 

به طور خلاصه

علائم

علائم اولیه بیماری سیاهک خوشه ذرت در اواخر رشد گیاه، زمانی که گل آذین نر و بلال ظاهر می شوند، پدید می آیند. کاکل ذرت ممکن است بطور کامل توسط توده پودری تیره رنگ قارچ پوشیده شود. یک سری ساختارهای برگ مانند و غیرمعمولی ممکن است بر روی گل آذین نر و بلال ظاهر شود. بلال های آلوده، گردتر از بلال های سالم به نظر می رسند و بطور کامل با توده پودری قارچ پر می شوند. توده به هم پیچیده از نوارهای آوندی که از بافت های سخت گیاهی هستند با توده های اسپورهای قارچ مخلوط می شوند. ابریشم ذرت (کاکل) یا دانه ها در بلال تشکیل نمی شود. شاخه دهی زیاد نیز از علائم ثانویه این بیماری شناخته می شود.

علت ها

قارچ Sphacelotheca reiliana عامل بیماری سیاهک خوشه ذرت بوده و می تواند به شکل اسپور در داخل خاک برای چندین سال بقا یابد. این قارچ به شکل منحصر به فردی از طریق ریشه ها به درون گیاه وارد می شود. این بیماری از طریق اسپورها، برخی از گیاهان مزرعه را بخصوص در مرحله گیاهچه ای آلوده می کند. سپس این قارچ درون تمام بخش های گیاه شامل گل آذین نر و بلال رشد می کند. بیماری سیاهک پنهان کل گل آذین نر را مصرف می کند و گاهی اوقات بطور کامل جایگزین همه دانه های خوشه می شود. انتقال آلودگی از یک مزرعه به مزرعه دیگر از طریق تجهیزات آلوده صورت می گیرد. رطوبت پایین خاک، هوای گرم (21 تا 27 درجه سانتیگراد) و کمبود عناصر غذایی شرایط ایده آلی را برای این بیماری و پیشرفت آن فراهم می کند. تاکنون روش مدیریتی موثر برای کنترل این بیماری در مزارع آلوده شناخته نشده است.

کنترل ارگانیک

سوسک های تغذیه کننده از قارچ ها می توانند به عنوان عوامل کنترل کننده بیولوژیک این بیماری مورد استفاده قرار گیرند. ضدعفونی بذور با استفاده از ترشحات باکتری باسیلوس مگاتریوم نیز می تواند به کاهش بروز بیماری کمک کند.

کنترل شیمیایی

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک را همیشه در نظر داشته باشید. زمانی که بیماری سیاهک خوشه در ذرت اتفاق می افتد، روش موثری برای کاهش یا حذف آلودگی در آن گیاه وجود ندارد، بنابراین کاربرد روش های پیشگیری از بروز بیماری بسیار مهم است. ضدعفونی بذور با قارچکش کاربوکسین تیرام 75% از آلوده شدن گیاهان به بیماری سیاهک خوشه پیشگیری می کند.

اقدامات پیشگیرانه

 

 

نام بیماری: دانه بندی ضعیف

نام انگلیسی: Poor Kernel Set

نام علمی: Poor Kernel Set

 

به طور خلاصه

تشکیل تعداد کم دانه در بلال

علائم

در این عارضه، تعداد خیلی کمی دانه برروی چوب بلال تشکیل می شود.

علت ها

دانه بندی ضعیف به عدم گرده افشانی، لقاح ناموفق نسبت داده می شود. گرده افشانی ضعیف یا عدم لقاح می توانند به دلیل تنش گرمایی و عدم تامین آب کافی در زمان گلدهی حادث گردد. عوامل دیگری نیز مانند استفاده از علف کش ها، کمبود عناصر غذایی (نیتروژن و فسفر) و تغذیه حشرات هستند که می توانند تاثیر مشابه ای بر بروز این ناهنجاری داشته باشند. به طور کلی هر نوع تنش زنده و یا غیر زنده که بر روی دانه گرده یا نمو ابریشم و خروج آنها از غلاف ذرت تاثیر گذار باشد و باعث عدم تداخل گرده افشانی و نمو ابریشم شود می تواند مشکلات تلقیح و دانه بندی ضعیف را ایجاد کند.

کنترل ارگانیک

تا کنون روش کنترل بیولوژیک برای این عارضه گزارش نشده است.

کنترل شیمیایی

آزمون خاک و تامین مواد غذایی گیاه توسط کودهای شیمیایی در حد کفایت گیاه می تواند در کنترل این عارضه موثر باشد.

اقدامات پیشگیرانه