نکات مورد توجه در کاشت درختان باغی بخش چهارم
پسته به عنوان یک ماده غذایی گیاهی و نیرو بخش و درمان کننده بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد. درخت پسته حدود 3 تا 4 هزار سال قبل در ایران اهلی شده و مورد کشت و کار قرار گرفته است. ایران و آمریکا به ترتیب بیشترین تولید پسته در جهان را به خود اختصاص داده اند. هرس به منظور جلوگیری از تراکم بیش از حد شاخه ها که باعث بالا رفتن رطوبت در ناحیه تاج درخت می شود، ضروری است. از تغییر و حذف دور آبیاری بویژه در مراحل رشد و سخت شدن پوست استخوانی که باعث ترک خوردگی زودهنگام پوست سبز می شود، اجتناب شود. فواصل دقیق و مناسب کاشت درختان روی ردیف و بین ردیف ها رعایت شود. درختان پسته در خاک های غنی، شنی لومی و با عمق زیاد و با شوری آب و خاک پایین تر محصول خوب می دهند. درختان پسته در شرایط ماندابی رشد مناسبی ندارند. پی اچ مناسب خاک برای کاشت درختان پسته محدود بین 6 تا 8 می باشد. تابستان های گرم و طولانی و زمستان های سرد و طولانی جهت کشت پسته توصیه می شود. دمای 45 درجه سانتیگراد در تابستان و سرمای منفی 20 درجه در زمستان را به خوبی تحمل می کند. مناسب ترین ارتفاع از سطح دریا برای کشت پسته 900 تا 1800 متر می باشد. مناسب ترین درجه حرارت در طی فصل رشد 25 تا 35 درجه سانتیگراد می باشد. درخت پسته جهت تولید گل آذین حداقل به 1000 ساعت سرمای زمستانه 2 تا 7 درجه سانتیگراد نیاز دارد.
در آبیاری درختان کیوی بهتر است که حجم آبیاری کم ولی تعداد دفعات آبیاری بیشتر صورت گیرد تا زیادی آب باعث پوسیدگی نگردد. از آنجایی که درختان کیوی هر سال تولید محصول نموده و هرس می شوند، لذا نیازمند در دسترس قرار دادن غذا جهت ترمیم عناصر غذایی خارج شده می باشند. عدم زهکشی مناسب و سنگین بودن خاک، آبیاری بیش از حد، تغذیه نامناسب و بالا و پایین بودن اسیدیته خاک سبب خشک شدن سرشاخه های کیوی می شود. به طور کلی، گیاهان کیوی خاک اسیدی لومی و مرطوب را ترجیح می دهند و باید در خاک های شنی عمیق و دارای زهکشی خوب، کاشته شوند زیرا نسبت به آب ایستایی بسیار حساس هستند. pH بهینه خاک بین 5/5 تا 6 است. کیوی خاک های قلیایی را دوست ندارد، اما pH در محدوده 5/5 تا 3/7 را تحمل می کند. کیوی در حین تولید میوه به آب فراوان نیاز دارد. گیاهان کیوی بومی مناطق گرمسیری جنگل چین هستند و به یک فصل رشد طولانی نیاز دارند. دمای مطلوب در طول فصل رشد بین 14 تا 24 درجه سانتی گراد است. گیاه می تواند سرما را تحمل کند اما در دمای کمتر از 8 درجه سانتی گراد آسیب می بیند. همچنین کیوی برای گلدهی و تشکیل میوه به یک سرمای زمستانی و یک تابستان گرم طولانی نیاز دارند.
چوب گردو از بهترین و خوش نقش ترین چوب ها در صنعت چوب محسوب می شود. مغز گردو ارزش غذایی دارد و طرفداران آن هم زیاد است. در احداث باغ های تجاری رعایت حداقل فاصله کاشت اهمیتی حیاتی در افزایش میزان محصول دارد و حداقل فاصله کاشت درختان گردو 10 متر و بهترین فاصله کاشت برای آفتابگیری تاج درخت 15 متر می باشد. پابیل کردن پای درختان نقش مهمی در افزایش جذب آب و مواد غذایی توسط ریشه درختان دارد. شخم زدن بهاره و پاییزه فواصل بین درختان از اهمیت زیادی در باغ های گردو برخوردار است. تماس آب آبیاری با تنه درختان می تواند به بیماری هایی همچون پوسیدگی ریشه و طوقه درختان گردو منجر شود. گردو در خاک های رسی سنگین و مرطوب رشد مناسبی ندارد. وجود خاک های نیمه سنگین از نوع شنی رسی و لومی برای پرورش گردو مناسب است و عمق خاک باید حداقل 3 متر باشد. درختان گردو در خاک هایی با بافت لومی یکدست و با عمق زیاد بیشترین محصول را تولید می کنند. خاک های لومی نسبت به خاک های شنی به دلیل ویژگی حاصلخیزی آنها و حفظ بهتر رطوبت ارجح بوده و امکان مدیریت بهتر آبیاری را دارند. حداکثر شوری برای گردو 4 میلی موس بر سانتی متر است. اسیدیته مناسب برای پرورش گردو حداقل 5 و حداکثر 5/7 می باشد. گردو درختی است که در شرایط آب و هوای مدیترانه ای در نواحی که دارای تابستان های معتدل و زمستان سرد باشند به خوبی رشد می کند. نیاز سرمایی گردو حدود 300 تا 1500 ساعت دمای صفر تا 7 درجه سانتیگراد بسته به رقم می باشد. درجه حرارت لازم برای رشد و تکامل 9 تا 12 درجه سانتیگراد و حداکثر 37 درجه سانتیگراد و اپتیمم 15 تا 20 درجه سانتیگراد می باشد. دمای مناسب برای محصول دهی مناسب بطور میانگین 18 تا 22 درجه سانتیگراد و حداکثر 35 درجه سانتیگراد می باشد.
درخت گلابی دارای خودناسازگاری است، لذا کاشت درخت گرده زا و استفاده از زنبور عسل در باغ ضروری است. عدم کنترل علف های هرز باغات گلابی نه تنها سبب کاهش باردهی و جذب زنبور می گردد، بلکه رطوبت ابتدای فصل را افزایش داده و خسارت بیماری آتشک را به نحو چشمگیری افزایش می دهد. مهم ترین بیماری درخت گلابی بیماری آتشک است. درختان گلابی در برابر شرایط خاک و دامنه پی اچ آن مقاومت نسبتا خوبی دارند. اما برای رشد خوب و مطلوب به خاک غنی و سبک با زهکشی خوب نیاز دارند. خاک هایی با بافت لومی برای این درخت پیشنهاد می شود. خاک بایستی عاری از نمک و آهک باشد. پی اچ بیشتر از 7 مناسب نمی باشد. در خاک های آهکی با پی اچ بالای 5/7 به علت قلیاییت زیاد ناشی از آهک فعال و هم چنین در خاک های سنگین که دارای تهویه مناسبی نیستند، ریشه ضعیف شده و درختان مبتلا به زردی خواهند شد. این در خت در مناطقی که سرمای زمستان همراه با تابستان خنک دارد، رشد می کند. مقاومت درخت گلابی در برابر سرما، بسیار می باشد با این حال اگر سرمای هوا کمتر از منفی 24 درجه سانتی گراد کاهش پیدا کند، درخت خشک شده و از بین می رود. از حیث ارتفاع از سطح دریا درخت گلابی این توانایی را خواهد داشت که تا ارتفاع 2000 متری از سطح دریا کاشته شود، ولی با این حال هرچه در ارتفاعات پایین تر کشت شود، درخت از کیفیت مطلوب تری برخوردار خواهد بود. جوانه های گلابی در حدود 600 تا 1500 ساعت دمای زیر 7 درجه سانتیگراد نیاز دارند تا در بهار سال بعد بتوانند باز شوند و باردهی داشته باشند.
گیلاس یکی از محصولات مهم و با ارزش باغبانی بوده که بومی مناطق جنوب شرقی اروپا و آسیای غربی است. گیلاس از درختان میوه مناطق معتدل سرد به شمار می آید. میوه گیلاس به دلیل طعم و مزه مطلوب، ارزش غذایی بالا و دوره رسیدگی کوتاه از اهمیت زیادی برخوردار است. خشکیدگی درخت یکی از مهم ترین و شایع ترین بیماری درختان گیلاس می باشد. تهیه و کاشت نهال سالم گیلاس از نهالستان های مورد تایید موسسه تحقیقات ثبت و گواهی نهال و بذر، تبدیل آبیاری کرتی یا نهری به آبیاری قطره ای از راه های پیشگیری از این بیماری است. درخت نباید بیش از حد آبیاری شود و در ماه های گرم تر از آبیاری قطره ای روزانه استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که خاک اطراف درخت گیلاس زهکشی خوبی داشته و از آسیب باد محافظت می شود. بایستی کوددهی با نیتروژن را در اواخر زمستان یا اوایل بهار انجام داد. به دلیل اینکه درخت رشد نکرده، در نتیجه در اثر سرما در پاییز آسیب نبیند. تنه درخت گیلاس را با استفاده از رنگ لاتکس سفید که با آب رقیق شده است، رنگ کنید. رنگ کردن باعث می شود که درخت در تابستان خنک تر باشد و از آسیب های فصل زمستان در امان بماند. بهترین زمان هرس کردن درختان گیلاس در اوایل بهار تا اواخر تابستان می باشد. ریشه های درخت گیلاس سطحی و کم عمق است. برای کاشت درخت گیلاس نیاز به خاک خوب تا عمق 5/1 متر دارید. بهترین نوع خاک، خاک لومی شنی است، به دلیل اینکه زهکشی خوبی دارند. درختان گیلاس رطوبت زیاد را تحمل نمی کند. محل کشت درخت گیلاس نباید اسیدی باشد، بلکه باید قلیایی باشد. قلیایی و اسیدی کردن بیش از اندازه خاک موجب آسیب به گیلاس می شود. گیلاس آب و هوای گرم و بدون بارندگی را در فصل رشد و اواخر فصل برداشت می پسندد و به سرمای مناسب در دوره استراحت نیاز دارد. نیاز سرمایی گیلاس در حدود 900 تا 1800 ساعت دمای زیر 5 تا 7 درجه است. نور مستقیم خورشید حداقل 6 تا 8 ساعت برای این درخت ضروری است. در واقع نور خورشید باعث شیری شدن میوه های گیلاس می شود.