گندم به عنوان یکی از محصولات ضروری و استراتژیک در نظر گرفته میشود و در بیشتر مناطق ایران کاشته میشود. برای انتخاب بهترین زمان کشت گندم پاییزه باید به پارامترهای مختلفی مانند آب و هوای منطقه کشت، میزان بارندگی و روطوبت، دما و… توجه کنید.
به صورت کلی گندم پاییزه را میتوان از ابتدای مهرماه تا آذر ماه کشت کرد اما برای تعیین دقیق زمان کشت گندم پاییزه باید به مواردی که در این مقاله بیان میکنیم توجه کنید. با ما همراه باشید تا علاوه بر بررسی زمان کشت، نکات مربوط به زمان برداشت گندم پاییزه را نیز بیان کنیم.
گندم پاییزه به نوعی از گندم گفته میشود که در فصل پاییز کاشته میشود و طی زمستان رشد خود را متوقف میکند. سپس با آغاز بهار، رشد و نمو خود را از سر میگیرد و در اواخر بهار یا اوایل تابستان برداشت میشود. درصورتی که بذر گندم پاییزه را در بهار بکارید، محصولاتی ضعیف برداشت خواهید کرد و دچار خسارت میشوید. بنابراین حتما به زمان کاشت گندم پاییزه دقت کنید و آن را جدی بگیرید.
این نوع گندم برای مناطقی مناسب است که دارای زمستانهای سرد یا معتدل هستند و به دوره سرما برای تحریک فرآیندهای زایشی و افزایش تولید نیاز دارد. گندم پاییزی نسبت به گندم بهاره ریشههای عمیقتر و پرپشتتری دارد و بیشتر در خاک نفوذ میکنند. سیستم ریشه قوی به گیاه این قابلیت را میدهد که از مواد غذایی بهخوبی تغذیه کند و فرصت کافی برای رشد را داشته باشد. درنتیجه محصولی که از گندم پاییزه حاصل میشود در مقایسه با کشت بهاره، از کیفیت بیشتری برخوردار است.
امروزه حدود ۵۰ درصد از زمینهای زراعی به کشت گندم اختصاص یافته است و به دلیل سود زیادی که دارد بسیاری از کشاورزان به کشت آن علاقه پیدا کردهاند. در این مطلب تصمیم داریم شما را با زمان کاشت گندم پاییزه آشنا کنیم.
انتخاب زمان کاشت گندم پاییزه بسیار مهم است، زیرا تأثیر مستقیم بر جوانهزنی، رشد و در نهایت عملکرد محصول دارد. زمان دقیق کاشت به شرایط اقلیمی هر منطقه بستگی دارد. در ادامه، زمان مناسب کاشت گندم پاییزه در مناطق مختلف ایران را با یکدیگر بررسی میکنیم:
در این مناطق به دلیل وجود بارش باران و برف به خصوص در فصل زمستان، نیاز است گندم پاییزه زودتر کاشته شود. این امر به گیاه اجازه میدهد قبل از سرما جوانه بزند و در خاک تثبیت شود. از اوایل مهر ماه تا اوایل آبان ماه میتوانید به کشت گندم پاییزه در مناطق کوهپایهای اقدام کنید.
در مناطق معتدل کشور که زمستانهای ملایمتری دارند، تاریخ کشت کمی دیرتر است. در این شرایط شما میتوانید از اواسط مهر (20 مهر ماه) تا اواسط آبان اقدام به کشت گندم پاییزه کنید.
مناطقی مانند خوزستان، بوشهر و هرمزگان در دسته مناطق گرمسیر کشورمان قرار دارند. زمان کشت گندم پاییزه در این مناطق از اواسط آبان ماه شروع شده و تا اواسط آذر ادامه دارد.
بنابراین با مطالعه مواردی که ذکر کردهایم و مشورت با یک کارشناس کشاورزی، میتوانید بذر گندم پاییزه را در زمان مناسب بکارید. لازم به ذکر است نوع بذری که انتخاب میکنید باید با آب و هوای منطقه سازگار باشد. به عنوان مثال بذر گندم پیشگام به عنوان یک بذر پاییزه گندم در بین کشاورزان طرفداران زیادی دارد که در ادامه زمان مناسب کاشت آن را بررسی میکنیم:
گندم پیشگام یکی از معروفترین ارقام پاییزه گندم است که در ایران به طور گستره در مناطق سردسیر و معتدل کشت میشود. انتخاب زمان کاشت گندم پیشگام تاثیر مستقیمی در عملکرد نهایی آن دارد؛ زیرا این گندم برای رشد بهتر نیازمند گذراندن دورهای از سرما است. در ادامه، به بررسی زمان کاشت گندم پیشگام در ایران بر اساس مناطق مختلف میپردازیم:
در مناطق سردسیر ایران (مانند استانهای آذربایجان شرقی و غربی، همدان، کرمانشاه، و کردستان)، گندم پیشگام معمولاً در اوایل مهر ماه تا نیمه آبان کاشته میشود که گیاه فرصت کافی برای جوانهزنی و رشد قبل از ورود به زمستان داشته باشد.
در مناطق گرمسیر ایران نیز مانند استانهای خوزستان و بوشهر، گندم پیشگام کاشته میشود، اما زمان کاشت باید به گونهای تنظیم شود که گیاه بتواند از دمای مناسب برای جوانهزنی استفاده کند. به همین دلیل اواسط آبان تا اواسط آذر ماه برای کاشت در این مناطق مناسب است.
در مناطق معتدل (مانند استانهای فارس، خوزستان، اصفهان، و مرکزی)، زمان کاشت گندم پیشگام کمی دیرتر از مناطق سردسیر است، چرا که زمستانهای این مناطق ملایمتر است و دوره سرما دیرتر آغاز میشود. در این مناطق شما میتوانید در بازۀ اواسط مهر تا اواخر آبان اقدام به کاشت گندم پیشگام کنید.
همانطور که گفتیم، کاشت گندم پاییزه در زمان مناسب اولین قدم برای برداشت محصولی پربار است. اما نباید از اهمیت زمان برداشت غافل شد. چراکه برداشت زودهنگام و یا دیر هنگام میتواند از کیفیت و تناژ محصول بکاهد. از نشانههای آمادهسازی گندم پاییزه برای برداشت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
هنگامی که حدود 80-90% از خوشهها به رنگ زرد و خشک درآمدهاند، زمان برداشت نزدیک است.
زمان برداشت گندم پاییزه به عوامل مختلفی مانند بارندگی و دما بستگی دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم؛ اما به طور کلی گندم پاییزه معمولاً 6 تا 8 ماه پس از کاشت آماده برداشت میشود.
اولین و مهمترین عامل در برداشت گندم پییزه، نوع رقم آن است. برخی از بذرهای گندم پاییزه زودتر از سایر ارقام آماده برداشت میشوند. به همین دلیل، شناخت و انتخاب رقم مناسب بر اساس زمان برداشت میتواند به بهینهسازی عملکرد و کیفیت محصول کمک کند. همچنین نوع کشت (آبی یا دیم) میتواند در زمان برداشت گندم پاییزه موثر باشد.
بارش باران یکی دیگر از عواملی است که میتواند زمان برداشت گندم پاییزه را به تاخیر بیندازد. برای اطلاع از شرایط جوی در هفتههای نزدیک به برداشت، سایتهای پیش بینی وضعیت هوا را به دقت بررسی کنید.
اگر گندم پاییزه دیرتر از زمان مقرر برداشت شود، احتمال ریختن بذرها بر روی زمین وجود دارد که میتواند تمام زحمات کشاورز را هدر دهد. علاوه بر این، با تأخیر در برداشت، ممکن است با بارش باران مواجه شوید که در این صورت، رطوبت افزایش یافته و کیفیت دانهها کاهش مییابد.
این وضعیت همچنین میتواند زمینه را برای گسترش قارچها و آفات در مزرعه فراهم کند. بنابراین، برداشت به موقع گندم پاییزه از اهمیت ویژهای برخوردار است تا از این مشکلات جلوگیری شود.
تمامی گیاهان برای رشد به مواد مغذی نیاز دارند و از طریق خاک، این مواد را تأمین میکنند. اما در طول رشد گیاه این مواد مغذی خاک را استفاده کرده و آن را فقیر میکند. برای رفع این کمبود باید از کودهای مناسب استفاده نموده و مواد مغذی خاک را مجددا به آن اضافه کنید. استفاده از کود مرغی فرآوری شده برند فارم کود بدلیل غنی بودن و صد درصد خالص بودن آن نقش مهمی در آزادسازی تدریجی عناصر غذایی داشته و نیاز گندم را نسبت به تامین عناصر غذایی بطور کامل فراهم می کند.